معارف اسلا می

 درس 13                     زیبایی عفاف                 کلاس دوم

پوشش مناسب، از نشانه هاى «عفاف » و«  عزّت نفس »است به گونه ای كه از نوع پوشش هر كس مى توان ميزان توجّه وى به اين دو ارزش انسانى را دريافت. با اين كه اسلام هم زنان و هم مردان را به پوشيدن لباس مناسب دعوت كرده، امّا نسبت به پوشش زنان توجّه ويژه اى دارد.

در اين درس مى خواهيم علت اين توجّه خاص و پرسش هاى پيرامون اين موضوع را بررسى كنيم.

زيبايى عفاف

آيات شريفه ی زير را به دقت و زيبا قرائت کنيد.

اَعوذُ باللِّه مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ

بِسمِ اللّه الرَّحمنِ الرَّحيمِ

قُل للمُؤ مِنينَ يَغُضّوا مِن اَبصارِهِم وَ يَحفَظوا فُروجَهُم ذِلكَ اَزكی لَهُم اِنَّ اللّهَ خَبيرٌ بما يَصنَعون

به مردان با ايمان بگو ديده فرو نهند و پاكدامنى ورزند كه اين براى آنان پاكيزه‏تر است زيرا خدا به آنچه مى‏كنند آگاه است«

وَ قُل للمُؤمِناتِ                            به زنان مؤمن بگو

يَغضُضن مِن اَبصارِهِنَّ       چشمان خود را كنترل كنند

وَ يَحفَظنَ فُروجَهُنَّ                      و دامان خود را (از گناه) حفظ نمايند

وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ                      و زينت های خود را آشکار نکنند

اِلّا ما ظَهَرَ مِنها                             مگر آنچه نمايان است، (مانند گردی صورت)

وَ ليَضربنَ بخُمُرهِنَّ                      و روسری های خود را بر روی سينه

عَلی جُيوِبهِنَّ                              و گريبان خويش بيندازند

نور، ٣٠ و ٣١

يا اَ يُّهَا النَّبی قُل لاَزواجِكَ و بَناِتكَ  وَ نساِء المُؤمِنينَ  يُدنينَ عَلَيهِنَّ مِن جَلا بيِبهِنَّ ۱

اى پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند 

ذِلكَ اَدنی                                  اين كار از اين جهت بهتر است

اَن يُعرَفنَ                                   كه [به عفاف] شناخته شوند

فَلا يُؤذَين                                   تا مورد اذّيت قرار نگيرند

وَ كانَ اللّهُ غَفورًا رَحيمًا                 و خداوند همواره آمرزگار و مهربان است

احزاب، ۵۹

به کمک عبارات زير، ترجمه ی آيات را تکميل کنيد.

يَغُضّوا: کنترل کنند                   فُروجَهُم: دامان خود را                          اَزكی: پاک تر

 يَصنَعونَ: انجام می دهند           يُدنينَ: نزديک سازند                             جَلابيبِهِنَّ: پوشش های خود

پس از قرائت و تکميل ترجمه ی آيات، می کوشيم با تدبر در آن ها و به کمک سخنان پيشوايان و سيره و روش زندگی آنان سؤال های مربوط به پوشش را بررسی کنيم و به پاسخ درست برسيم.

 

آيا در قرآن کريم درباره ی عفاف و حجاب دستور خاصی وجود دارد؟

خدای متعال، در قرآن کريم هم برای مردان و هم برای زنان وظايف خاص و روشنی تعيين کرده است، که عبارتند از:

الف  ـ  وظيفه ی مردان است كه چشم خود را كنترل كنند و از نگاه به زنان نامحرم خودداری كرده و دامان خود را از گناه نگه دارند. با رعايت اين مسئوليت از جانب مردان، بخش قابل توجهی از سلامت جامعه تأمين می شود. امّا اگر مردی، پاكی و تقوا نداشته باشد و با نگاه خود نامحرم را زيرنظر بگيرد،

مقدّمات گناهان بزرگ تر را فراهم می كند و نمی تواند خود را از لغزش حفظ نمايد. به همين جهت رسول خدا (ص) می فرمايد:

نگاه به نامحرم تيری زهرآلود از ناحيه ی شيطان است. هر كس به پاس حرمت الهی آن را ترک كند، خدا ايمانی به او می دهد كه شيرينی آن را در دل احساس می نمايد. ۱

ب ـ  زنان نيز مانند مردان وظيفه دارند كه از نگاه به نامحرم خودداری كنند و دامان خود را از گناه حفظ نمايند.

ج   ـ استفاده از زينت و زيورآلات نبايد به گونه ای باشد كه توجه نامحرمان را به خود جلب كند.

د  ـ  زنان بايد حجاب خود را به گونه ای تنظيم كنند كه علاوه بر موی سر، گريبان و گردن آن ها را هم بپوشاند.

علاوه بر قرآن كريم، پيشوايان ما، حدود حجاب را مشخص كرده و رعايت آن را از ما خواسته اند.

امام كاظم (ع) در جواب برادرش كه پرسيد: ديدن چه مقدار از بدن زن نامحرم جايز است؟ فرمود: چهره و دست تا مچ.

يكی از ياران امام صادق (ع) به نام فضيل بن يسار می گويد از ايشان پرسيدم: آيا ساعد زن از قسمت هايی است كه بايد از نامحرم پوشيده شود؟

فرمود: بلی، آنچه زير روسری قرار می گيرد نبايد آشكار شود، همچنين از مچ به بالا بايد پوشيده شود. ۳

هم چنين از قرآن کريم به دست می آوريم که:

وظیفه زنان از نظر قرآن کریم چیست؟

۱ ـ  زنان مسلمان از همان ابتدا موی سر خود را می پوشاندند ولی با حدود آن آشنا نبودند. لذا خداوند به آنان دستور می دهد روسری ها و پوشش هايشان را به خود نزديک كنند تا اطراف صورت و گريبان آنان نيز پوشيده شود.

۲  ـ اين پوشش سبب می شود كه زن به عفاف و پاكی شناخته شود و افراد بی بندوبار كه اسير هوی و هوس خود هستند، به خود اجازه ی تعرّض به او را ندهند.

نتیجه پوشش زنان چیست؟

اين پوشش سبب می شود كه زن به عفاف و پاكی شناخته شود و افراد بی بندوبار كه اسير هوی و هوس خود هستند، به خود اجازه ی تعرّض به او را ندهند.

آيا اسلام نحوه و شكل پوشش را معين كرده است؟ ( اسلام چگونه نحوه و شكل پوشش را معين كرده است؟)

(می دانيم كه امت اسلامی از اقوام و ملل گوناگون و با آداب و رسوم مختلفی تشكيل شده است كه هر كدام پوشش و لباس مخصوص خود را دارند. حتی ممكن است در كشوری، مثل كشور عزيزمان ايران، اقوام مختلفی زندگی كنند كه هركدام از آن ها پوشش خاصی برای خود برگزيده باشند.)

بنابراين، چگونگی و نوع پوشش، تا حدود زيادی به آداب و رسوم ملت ها و اقوام بستگی دارد.

شروط پوشش مردان:

اسلام، ضمن پذيرش اين تنوع و گوناگونی، مردان را موظف كرده لباسی بپوشند كه وقار و احترام آنان حفظ شود و با ارزش های اخلاقی جامعه هماهنگ باشد. بنابراين پوشيدن لباسی كه آنان را نزد مردم انگشت نما كند يا وسيله ی جلب توجه زنان نامحرم قرار گيرد، حرام است.)

زنان نيز موظفند كه دو شرط زير را رعايت كنند:

زنان در پوشش موظف به رعایت چه شروطی هستند؟

۱ تمام بدن خود را، به جز صورت و دست ها تا مچ، از نامحرم بپوشانند.

۲ پوشش آنان نبايد چسبان و تحريک كننده باشد.

اين وظيفه ی الهی، مانند هر عمل ديگری، هرچه كامل تر و دقيق تر انجام شود، نزد خدا باارزش تر و آثار و ثمرات فردی و اجتماعی آن افزون تر است و فرد را به رشد و كمال معنوی بالاتری می رساند.

كه دو شرط قبل را به طور كامل دارد و سبب حفظ هرچه بيش تر كرامت « چادر » از اين رو، استفاده از و منزلت زن می گردد و توجه مردان نامحرم را به حداقل می رساند، اولويت دارد.

چه زنانی، محرم   مردان هستند؟

بنابر آيات قرآن کريم و روايات معصومين، محارم مردان عبارتند از:

را نام ببرید؟

١  ـ مادر و مادربزرگ                        ٢  ـ خواهر و بچه ها و نوه های خواهر               ٣  ـ دختر و نوه های دختر

 ٤ ـ  دختر برادر و نوه های او               ٥   ـ عمه و عمه ی پدر و مادر              ٦ ـ   خاله و خاله ی پدر و مادر

 ۷ـ  نوه های دختری پسر

را نام ببرید؟

۱ ـ مادرزن و مادربزرگ او              ۲ ـ زن پسر (عروس)۲.

چه مردانی، محرم زنان هستند؟

بنابر آيات قرآن کريم و روايات معصومين، محارم زنان عبارتند از:

را نام ببرید؟

 

١ـ پدر و پدربزرگ        ٢ ـ برادر و بچه ها و نوه های او             ٣ ـ پسر و نوه های پسر

 ٤ ـ پسر خواهر و نوه های او                 ٥ ـ  عمو و عموی پدر و مادر

 ٦ ـ دايی و دايی پدر و مادر                  ٧ ـ  نوه های پسری دختر

را نام ببرید؟

۱ ـ پدرشوهر و پدربزرگ او                  ۲ ـ  شوهر دختر ۱

توجه:مرد نمی تواند با خواهر زن، تا وقتی که خواهر ديگر، همسر اوست، ازدواج کند. امّا بايد نسبت به يکديگر احکام حجاب را رعايت کنند.

چرا ميان پوشش زنان و مردان تفاوت وجود دارد؟

انسان در مقابل هر نعمت و موهبتی كه از جانب خدا به او می رسد، چه مسئوليّت هايی دارد،؟ که ازجمله ی آن ها:

 

خداوند زنان را بيش از مردان از نعمت زيبايی بهره مند كرده و همين نعمت را پشتوانه ی مهمی برای ازدواج زن و مرد و تحكيم خانواده قرار داده است. زن به شكرانه ی اين نعمت، بايد

زنان به شکرانه ی بهره مندی از  نعمت زیبایی چه وظیفه ای دارند؟

اما جلوه گری در عرصه ی جامعه و در مقابل نامحرمان، سرانجامی جز گسترش روابط نامشروع و افزايش طلاق و جدايی نخواهد داشت، بلايی که امروزه جوامع غربی گرفتار آن هستند و متأسفانه برخی افراد به جای الگو گرفتن از تلاش های علمی و صنعتی غرب، از مد و لباس و نوع روابط دختر و پسر آنان پيروی کرده و به تدريج گرفتار نتايج خانمان سوز آن، از جمله، افزايش طلاق شده اند.

اين مسئوليّت ها زمينه ساز منشأ تفاوت پوشش زنان و مردان است. به ميزانی كه پوشش يک زن از حدود اسلامی فاصله می گيرد، به همان ميزان، آن مسئوليّت ها مورد غفلت قرار می گيرند. البته فايده و ثمره ی اين وظيفه و مسئوليّت ها، مانند ساير مسئوليّت ها، ابتدا به خود زن و سپس به جامعه می رسد.

بــررســی                                                                                              

با دوستان خود مشورت كنيد و ببينيد كه رعايت پوشش اسلامى توسط زن در هريك از موارد زير چه ثمراتى دارد؟

۱ برای زن:

۲ برای مرد:

۳ برای خانواده:

۴ برای جامعه :

آيا حجاب زنان، موجب سلب آزادی و كاهش حضور آنان در جامعه می گردد؟

حفظ موهبت ها و نعم تهای خدادادی نه تنها سلب آزادی تلقی نم یشود بلكه به معنای بهر همندی مطلوب و درست از آن هاست.

پوشش زنان نيز، نه تنها آزادی و حضور مؤثر آنان در جامعه را سلب نمی كند بلكه بنابه فرمود ه ی قرآن كريم، فعّاليّت های مؤثر، مفيد و بدون زيان آنان را ممكن می سازد، سلامت اخلاقی جامعه را بالا می برد، حريم و حرمت زن را حفظ می كند و آرامش روانی او را افزايش می دهد.

براى حضور عزتمند و عفيفانه در جامعه، دو برنامه را دنبال مى كنيم:

انديشه و تحقيق

١ ـ برای حضور سالم و عزّتمند در جامعه، چه پيشنهادهايی برای مردان و زنان داريد؟

٢ـ  با اين که پوشش بدن و حتی موی سر در دين حضرت مسيح (ع)  يک امر پسنديده است، برخی جوامع مسيحی نسبت به اين موضوع بی توجه اند. به نظر شما، علّت آن چيست؟

٣ ـ با تکميل جدول زير مشخص کنيد که کدام يک از مردان زير نسبت به زنان، محرم و کدام نامحرم می باشند.

 

نظرات شما عزیزان:

:: موضوعات مرتبط: دینی سال دوم، ،